Msitu wa Kelele: Mashairi

Na Mosab Abu Toha. Knopf, 2024. kurasa 96. $ 22 / jalada gumu; $12.99/Kitabu pepe.

Mama alisahau keki katika oveni,
moshi wa bomu uliochanganywa na chokoleti iliyochomwa
na strawberry.

Taswira hii kutoka kwa shairi la ”Asante (Mkesha wa Siku Yangu ya Kuzaliwa ya Ishirini na Mbili)” inazungumza nami kuhusu matatizo ya maisha huko Gaza kwa nguvu zaidi kuliko takwimu zozote. Inahusu watu wa kawaida wanaojaribu kufanya mambo ya kawaida—watoto wa shule wanaocheza soka, babu wakilala kwenye jua, familia inakunywa chai pamoja—mpaka watakapokatishwa na mabomu au mashambulizi ya ndege zisizo na rubani.

Forest of Noise , kitabu cha pili cha ushairi cha Abu Toha, kiliitwa Kitabu mashuhuri cha New York Times . Yake ya kwanza, Mambo Unayoweza Kupata Yamefichwa Katika Sikio Langu: Mashairi kutoka Gaza (2022), alishinda Tuzo la Kitabu cha Amerika na Tuzo la Kitabu cha Palestina. Akiwa na umri wa miaka 32, pia ameshinda Tuzo ya Pulitzer kwa safu yake ya ”Barua kutoka Gaza” kwa The New Yorker . Mapema mwaka wa 2017, alianzisha Maktaba ya Umma ya Edward Said, maktaba ya kwanza ya lugha ya Kiingereza ya Gaza; jengo hilo liliharibiwa na mabomu ya Israel mwaka 2025.

Vijana hawana uhusiano wowote na uzoefu wa kina, Abu Toha anasisitiza katika ”Mdogo kuliko Vita,” shairi la kwanza la mkusanyiko huu. Akiwa na umri wa miaka saba, akitazama mabomu yakianguka karibu na nyumba yake, anasema alikuwa ”mdogo kwa miongo kadhaa kuliko vita, / miaka michache kuliko mabomu.”

Akiwa amezaliwa na kukulia katika kambi za wakimbizi, Abu Toha aliweza kuja Marekani akiwa na mke wake na watoto watatu kwa sababu mtoto wake mdogo wa kiume ni raia wa Marekani; Abu Toha pia alipewa ushirika katika programu ya MFA katika Chuo Kikuu cha Syracuse. Bado, karibu hakufanikiwa: akiwa njiani kuelekea Marekani kupitia Misri, alilazimishwa kutoka kwa familia yake kwenye kizuizi cha kijeshi na askari wa Israel, kuvuliwa nguo, kupigwa, na kuwekwa kizuizini kwa siku mbili. Shairi la “On Your Knees” linasimulia tukio hili kwa lugha ya ziada ambayo haikosi kueleza hofu ya hali hiyo.

Akiishi maisha salama kiasi sasa, Abu Toha hakosi kamwe kutukumbusha yote ambayo hajatoroka: kupoteza nyumba, nchi, jamaa, marafiki, utoto wake mwenyewe, na huzuni yake kwamba kifo cha mapema cha babu kilimaanisha wawili hao hawakuwahi kukutana. Pia, kuna hofu ya kweli kwa familia na marafiki wanaobaki nyuma.

Haijalishi jinsi lugha ya Abu Toha inavyokuwa na sauti na upole, daima kuna ngumi kwenye utumbo mahali fulani njiani. Shairi la “Tunaitafuta Palestina” linatoa wito kwa “mawimbi ya bahari [ambayo] yanazunguka ufuo . . . [na] kumeta na kucheza pamoja na mashua za wavuvi,” lakini linaisha:

Hatuitafuti tena Palestina.
Muda wetu unatumika kufa
Hivi karibuni, Palestina itatutafuta,
kwa minong’ono yetu, kwa nyayo zetu,
picha zetu zilizofifia zimeanguka kutoka kwa kuta zilizolipuliwa.

Katika shairi lingine, “Mwanangu Amtupia Binti Yangu Blanketi,” binti wa mshairi huyo mwenye umri wa miaka minne, aliyevalia gauni la pinki, anashtuka wakati bomu lilipolipuka katika mtaa wake. Kaka yake mkubwa, katika umri wa kukomaa wa miaka mitano na nusu, anamfunika kwa blanketi yake. ” Unaweza kujificha sasa , anamhakikishia.”

Mkusanyiko huu ulinifundisha mengi kuhusu mahusiano ya kifamilia yenye joto, taratibu za kila siku, na mila za maisha ya Wapalestina. Nilielewa kwa undani zaidi: si tu kuhusu maisha yaliyopotea bali kuhusu jinsi waokokaji walivyo na kiwewe kikubwa na wamekuwa kwa miongo kadhaa—kwa kifo, ugaidi, na kukosa tumaini.

Wasomaji watahamishwa, kuelimishwa, na pengine kuchochewa na Msitu wa Kelele wa Abu Toha, ambao unafikia zaidi ya eneo la matukio ya kisiasa hadi kiwango cha kibinadamu zaidi.

---

Catherine Wald ni mshairi anayeishi New York City na anaabudu katika Morningside Meeting.